Baza chorób - Dermatologia praktyczna

Witamina E zwalcza wolne rodniki tlenowe atakujące skórę w środowisku tłuszczowym.


Witamina E (tokoferol) jest często wskazywana, jako numer jeden wśród antyutleniaczy

Jako antyoksydant ta witamina jest tak wysoce skuteczna, że stosuje się ją przemysłowo do zabezpieczania wielu produktów spożwczych przez jełczeniem - margaryn, olei jadalnych w butelkach (rzepakowego, słonecznikowego, itp.), itp. Znajduje również zastosowanie do konserwacji niektórych leków rozpuszczonych w tłuszczu. Najlepiej udokumentowane jest ochronne i antyoksydacyjne działanie witaminy E (tokoferolu) zarówno przy stosowaniu zewnętrznym, jak i doustnym. W zwalczaniu wolnych rodników w środowisku tłuszczowym w tkankach pomaga jej witamina A. Współdziała z nimi witamina C działająca wewnątrz komórki w środowisku wodnym.

Do osłony skóry przed nadmiarem wolnych rodników tlenowych i przed działaniem szkodliwych wewnątrz- i zewnątrzpochodnych substancji stosuje się najczęściej witaminy A, E, C.

Witamina E zapobiega utlenianiu „cegiełek tłuszczowych” błon komórkowych

Błony komórkowe zbudowane są ze specyficznych „cegiełek tłuszczowych”, które mogą ulec utlenieniu i zniszczeniu pod wpływem nadmiaru wolnych rodników tlenowych. Skuteczność witaminy E w neutralizacji wolnych rodników atakujących błony komórek jest własnością bezcenną. Po pierwsze zapewnia ich szczelność i prawidłową strukturę, co warunkuje poprawne czynności fizjologiczne komórek. Po drugie chroni przed degeneracją najważniejszy bastion młodości i witalności - kod genetyczny komórek skóry – DNA. Z tego też względu witamina uznawana jest za istotny czynnik hamujący proces starzenia się. Stabilizując błony komórkowe i lizosomalne zapobiega hemolizie krwinek czerwonych.


Zapobiega utlenieniu tłuszczów we krwi

Witamina E zapobiega utlenieniu tłuszczów we krwi do toksycznych nadtlenków lub aktywnych rodników tlenowych. Przeciwdziała to „zezłośliwieniu” cholesterolu LDL, czym zmniejsza ryzyko miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca i innych zaburzeń krążenia, a w konsekwencji niedokrwieniu skóry.


Witamina E powstaje tylko w roślinach – organizmy zwierząt jej nie syntetyzują

Składa się z mieszaniny tokoferoli: alfa, beta i gamma, których najbogatszym źródłem są oleje z nasion zbóż (rzepakowy, słonecznikowe, itp.). Stąd jej forma naturalna otrzymywana z olejów roślinnych charakteryzuje się znacznie większą biodostępnością, niż syntetyczna witamina E, a tym samym wykazuje silniejsze działanie antyoksydacyjne, chroniące organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i nadtlenków lipidowych. Ta rozpuszczalna w tłuszczach witamina gromadzi się we wszystkich tkankach, jednak szczególnie w wątrobie, sercu, tkance tłuszczowej, mięśniach, jądrach, macicy, gruczołach hormonalnych.




 
 

  cd 2

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E – ?-tokoferol wynosi ok. 10 – 15 mg, przy czym dawki rzędu 200 lub więcej mg nie wywołują niepożądanych reakcji organizmu. W naszej diecie obok ?-tokoferolu występują inne odmiany tej substancji o tym samym działaniu. Dlatego przyjęto też uniwersalną jednostkę skuteczności działania tej witaminy, jako – 1 jednostkę międzynarodową witaminy E (IU) = 1 mg ?-tokoferolu. Łatwo przyswajaną i polecana przez nas formą witaminy E są jej naturalne frakcje otrzymywane z olejów roślinnych.

Działania niepożądane

Zazwyczaj preparaty z witaminą E są dobrze tolerowane. Długotrwałe stosowanie dużych dawek może jednak wywołać uczucie zmęczenia, osłabienie mięśniowe, ból głowy, bóle brzucha i nudności. W skojarzeniu witaminy z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi nasila się działanie tych leków i rośnie ryzyko hipoprotrombinemii. Przeciwwskazaniem suplementacji witaminy E jest nadwrażliwość na tokoferol lub pozostałe składniki preparatu, niedobór witaminy K. Ostrożnie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią.


Niebezpieczne interakcje witaminy E

Witamina E podawana doustnie nasila działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych (należy zachować odstęp między podaniem tych leków i preparatu oraz podczas leczenia kontrolować czas protrombinowy). Może antagonizować działanie witaminy K, zwłaszcza przy jednoczesnym stosowaniu doustnych leków przeciwzakrzepowych lub estrogenów. Siarczan żelaza inaktywuje witaminę E (należy zachować kilkugodzinny odstęp między przyjęciem obu leków). Witamina E zwiększa wchłanianie, wykorzystanie i magazynowanie witaminy A oraz może zmniejszać zapotrzebowanie na insulinę i glikozydy naparstnicy. Stosowanie innych leków o działaniu przeciwutleniającym (selen, kwas askorbowy, koenzym Q, aminokwasy siarkowe) może łagodzić objawy niedoboru witaminy E. Żywice jonowymienne (cholestyramina, kolestipol) mogą zmniejszać wchłanianie witaminy E (nie podawać jednocześnie z preparatem). Preparaty żelaza nieorganicznego (siarczan, chlorek) inaktywują witaminę E (nie stosować łącznie). Witamina E działa synergicznie z selenem.

oprac. mgr Edward Ozga-Michalski

 

Piśmiennictwo
1. Dermatologia Praktyczna; Małgorzata Opalińska, Katarzyna Prystupa, Wadim Stąpór, Wyd.Lek. PZWL 1997
2. Witaminy, skłądniki mineralne, numery E, U.Unger-Gobel ,wyd. MUZA SA, 1997
3. L/Stefan Ball, Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu człowieka, Medyk-2001
4. Gawędy o witaminach i biopierwiastkach; prof. dr hab.Andrzej Danysz, wyd. Holbex, 1999
5, Biochemia Harpera, Wyd. Lek. PZWL 2000
6. Witryny internetowe:http://www.rozanski.henryk.gower.pl/; http://www.sfd.pl/
7. Terapia 2001 – Starzenie się skóry i jej kosmetyczna terapia -publ. Internet Esculap Dr med. Maria Noszczyk Instytut Centrum Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN Dyrektor: prof. dr hab. med. Mirosław J. Kossakowski
8. PHARMINDEX