Logowanie
Logowanie
|
Rejestracja
|
KOMU GROZI ALERGIA?
Co trzecia osoba uczulona na jakiś alergen cierpi na katar sienny lub całoroczny alergiczny nieżyt nosa. Choroby te ta stanowią ponad 30% wszystkich odmian alergii. Katar sienny nie jest związany z wiekiem człowieka - chorują nań zarówno niemowlęta, jak i osoby w podeszłym wieku. Natomiast mężczyźni są dwukrotnie częściej niż kobiety dotknięci tą chorobą.
Na pytanie - komu grozi alergia - specjaliści odpowiadają,
że niektóre choroby są przekazywane dziedzicznie w postaci tzw. skazy atopowej. Skaza atopowa, czyli atopia jest wrodzoną skłonnością do zachorowania na alergię. Choć jej dokładny mechanizm nie został jeszcze poznany, to zwiększone wydzielanie przeciwciał IgE w surowicy krwi w reakcji na alergen pozwala na jej rozpoznanie. Do chorób przekazywanych dziedzicznie zalicza się astmę oskrzelową, alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa, katar sienny, wyprysk atopowy skóry, niektóre pokrzywki i nadwrażliwość na pokarmy.
Mechanizm dziedziczenia alergii
W wyniku badań ustalono, że jeżeli w rodzinie nikt nie cierpi na choroby alergiczne, to ryzyko wystąpienia w niej uczulenia wynosi około 12 %. Jeżeli jedno z rodziców jest alergikiem to ryzyko to rośnie do 20 %.u nowo narodzonego dziecka. Gdy dodatkowo choruje na alergię ktoś z rodzeństwa – wzrasta do 32 %. Największe ryzyko, aż 43 %, występuje wówczas, gdy oboje rodzice są alergikami, a jeśli cierpią na taką samą chorobę alergiczną, to ryzyko wystąpienia alergii u dziecka wzrasta do 73 %!
Alergii można się samemu nabawić?
Czynnikiem ryzyka może być wrodzony nadmiar wytwarzanych przeciwciał IgE - spowodowany najprawdopodobniej zaburzeniami w regulacji układu odpornościowego. Inną przyczyną mogą być będy żywieniowe popełniane przy sztucznym karmieniu niemowląt - czego skutkiem jest zwiększona przepuszczalność błon śluzowych dróg oddechowych i jelit. Zwiększona przepuszczalność ułatwia niektórym składnikom pokarmowym (np. kazeina z mleka krowiego) przedwczesne przedostawanie się do wnętrza organizmu, co może spowodować uczulenia. Pozostały odsetek przypadłości alergicznych związany jest z czynnikami środowiskowymi, takimi jak narażenie na toksyny środowiskowe – ozon, związki siarkowe, spaliny samochodowe, itp.
Objawy alergii mogą zmieniać się wraz z wiekiem.
Na przykład w okresie niemowlęcym może występować tzw. wyprysk atopowy na skórze, u tego samego dziecka w wielu 3-4 lat mogą pojawić się napady astmy, a około 10-12 roku życia - katar sienny. Zmienne występowanie tego typu chorób i ich kojarzenie się jest możliwe, gdyż często wywołują je te same alergeny, a mechanizmy powstawania choroby są podobne dla całej grupy.
Charakterystyczna jest zależność nasilenia choroby od stężenia alergenu w środowisku
Wiele zależy od ilości alergenów w środowisku w którym chory przebywa, lub w pokarmach które spożywa. Toteż pierwszym krokiem w leczeniu alergii powinno być zidentyfikowanie alergenów i ich unikanie. Wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub znaczne zmniejszenie jego oddziaływania na organizm powoduje zwykle zmniejszenie nasilenia choroby i zapotrzebowania na leki.
(eom)
ALERGIA - WYNIK BŁĘDU IMMUNOLOGICZNEGO
Normalnie układ odpornościowy zdrowego człowieka jest dobrze przygotowany do tego, aby szybko usunąć obce - zagrażające zdrowiu substancje, jakie wnikną do organizmu drogą pokarmową, przez płuca, czy wskutek uszkodzenia skóry.
Od pokoleń atakują organizm człowieka wirusy, bakterie, pasożyty, itp.
Na niektóre z nich organizm się uodparnia. Po pierwszej infekcji układ odpornościowy wytwarza specyficzne przeciwciała - immunoglobuliny IgE, które stale dyżurując błyskawicznie wykrywają i mobilizują ustrój do skutecznego zwalczenia infekcji. Dzięki temu u zdrowego człowieka wniknięcie wirusa, czy bakterii chorobotwórczej, na która jest uodporniony szybko kończy się bezobjawowym opanowaniem infekcji. Zarazki są rozpoznawane i niszczone (“trawione”) przez liczne komórki żerne układu odpornościowego, rozszarpywane na strzępki przez żrące enzymy tzw. układu dopełniacza. Ten mechanizm wczesnego rozpoznawania i natychmiastowego niszczenia zarazków dzięki wytwarzaniu specyficznych przeciwciał rozpoznających wzór chemiczny wirusa, czy bakterii został wykorzystany w szczepionkach ochronnych.
Pomyłka immunologiczna organizmu
Jednak u części ludzi mechanizm zwalczania zarazków i toksyn źle odróżnia substancje zagrażające zdrowiu od niegroźnych alergenów. Pozornie niegroźna substancja - pyłek roślinny, czy cząstka pokarmu może zostać uznana przez układ odpornościowy za zagrożenie dla zdrowia i zwalczana tak agresywnie, że cierpi na tym nasz organizm. Stopień zagrożenia alergenami rośnie wraz z masowością ich występowania i brakiem możliwości unikania (np. wszędobylskie pyłki roślin), czasokresem w jakim jesteśmy narażeni na ekspozycję oraz gwałtownością reakcji alergicznej i rodzajem narządu ciała, jaki został zaatakowany zapalną reakcją alergiczną.
Na pytanie, dlaczego tak się dzieje nauka nie potrafi jeszcze odpowiedzieć.
Wiemy tylko, że u cierpiących na alergię dochodzi do wzmożonego wytwarzania specyficznej klasy przeciwciał - immunoglobulin IgE. Immunoglobulilny IgE służą zwykle do zwalczania pasożytów pokarmowych, a więc prawdopodobnie jest to pomyłka układu odpornościowego, która polega na traktowaniu alergenów, jako zagrożenia rzadko atakującymi nas obecnie pasożytami pokarmowymi. Pojawienie się tych immunoglobulin wyjaśnia jednak inne aspekty mechanizmu uczulenia.
Podstawą reakcji alergicznej jest bowiem trwałe i bardzo silne uczulenie, określane jako atopia.
Trwałe, atopowe uczulenie na alergen powstaje wskutek tego, że organizm miał już kiedyś kontakt z daną substancją i zareagował na nią nadwrażliwie - tak, jakby uczulający pyłek rośliny, czy białko mleka były zagrożeniem dla zdrowia. Następnie efektem tej reakcji uczuleniowej jest wytworzenie wyspecjalizowanego przeciwciała odpornościowego - do zwalczania alergenu - wspomnianej już immunoglobuliny IgE. Immunoglobuliny są w stanie trwale zapisać w swej strukturze kod chemiczny alergenu i błyskawicznie rozpoznać pozornego wroga, gdy tylko ponownie wniknie ponownie do organizmu. (Ten mechanizm zapamiętywania kodu zarazka jak już wspomnieliśmy jest pozytywnie wykorzystywany w szczepionkach)
Atopia przyśpiesza i wzmacnia reakcję alergiczną
Dyżurujące przeciwciała dzięki zapisanemu w swych receptorach wzorowi chemicznemu niedawnego intruza rozpoznają go błyskawicznie i natychmiast zwalczają. Zwykle układ odpornościowy wytwarza i utrzymuje w stałej gotowości odpowiednią ilość przeciwciał IgE, które stanowią "siły szybkiego reagowania". Kiedy tylko inwigilowany alergen ponownie znajdzie się w uczulonym organizmie - przeciwciała natychmiast go rozpoznają i jednocześnie informują o tym komórki tuczne - wyspecjalizowane w mobilizowaniu wszystkich sił układu odpornościowego do walki z pozornym wrogiem. Dyżur atopowy przeciwciał trwać może latami, często do końca życia alergika. Umożliwia to szybkie rozpoznanie alergenu i natychmiastowe podjęcie akcji jego niszczenia. Komórkami mobilizującymi układ odpornościowy do silnej reakcji alergicznej są tzw. komórki tuczne, które w obecności alergenu wydzielają duże ilości histaminy.
Lokalny stan zapalny wzmacnia reakcję alergiczną
Histamina jest chemicznym bodźcem mobilizującym układ odpornościowy. Substancja ta w kontakcie z tkankami wywołuje lokalne zaczerwienienie, ocieplenie, nabrzmienie i ból. Wywołuje miejscowy stan zapalny, poszerza naczynia krwionośne i przyśpiesza dopływ krwi z innych części ciała, a wraz komórek odpornościowych. Dzięki temu szybciej napływają komórki komórki żerne i enzymy obronne układu dopełniacza, itp.
Histamina i alergia
Zwiększona pomoc, która zwykle ułatwia obronę immunologiczną przed z infekcją, w przypadku alergii jest szkodliwa.Duże ilości histaminy i innych mediatorów zapalenia, napływ komórek odpornościowych wywołuje długotrwały stan zapalny dający niebezpieczne dla zdrowia objawy chorobowe w wymienionych na wstępie narządach. Histamina, jak też inne wspomniane na wstępie wraz z nią wydzielane mediatory zapalenia działają rozszerzająco na małe naczynia krwionośne. Zwiększają ich przepuszczalność, powodując lokalne wysięki osocza krwi i obrzęki.
CD - 3
(RED)
Alergia - słowo pochodzi od greckiego allos - inny oraz ergon – praca.
Jak łatwo się domyślić reakcja alergiczna oznacza "inną", a konkretnie patologiczną reakcję organizmu na alergeny, które dla zdrowego człowieka nie są szkodliwe.
U alergików z nieznanych dokładnie powodów układ odpornościowy “myli” niegroźne pyłki kwiatowe, cząstki pokarmu i inne zwykle neutralne dla zdrowia substancje z groźnymi zarazkami czy pasożytami. Mobilizuje to komórki odpornościowe do wytężonej i przewlekłej walki z pozornym, lecz masowo napływającym “agresorem” - alergenem. Skutkiem tej walki są objawy wyrządzające poważne szkody zdrowiu.
Zdrowa reakcja na antygen
U zdrowego człowieka układ odpornościowy prawidłowo reaguje na tzw. toksyczne antygeny, jakimi są zwykle wirusy, bakterie, grzyby, drożdzaki,pasożyty oraz różne toksyczne związki chemiczne. Antygenem może być bowiem każda substancja, która wykazuje dwie cechy: immunogenność, czyli zdolność wzbudzenia przeciwko sobie odpowiedzi odpornościowej swoistej, oraz antygenowość, czyli zdolność do reagowania z specjalnymi przeciwciałami układu odpornościowego. Reakcja wobec antygenu ma na celu usunięcie tego obcego ciała zagrażającego zdrowiu!
Reakcja alergiczna dotyczy antygenu, który nie zagraża zdrowiu!
Wynika z pomyłki w rozpoznaniu jej niegroźnego dla zdrowia składu chemicznego i uznania neutralnej substancji - np. pyłku kwiatowego, czy sierści zwierzęcia, jako "wysoce szkodliwego" dla zdrowia. Oznacza to natychmiastową mobilizację sił odpornościowych przeciwko "obcej" substancji. Układ odpornościowy - zwany też układem immunologicznym rozpoczyna długotrwałą i intensywną "walkę" z substancją, która wniknęła do organizmu, a która od tego momentu jest dla organizmu - alergenem.
Najczęstsze alergeny:
Najczęstszymi alergenami pyłki roślin, zarodniki pleśni, odchody roztoczy, sierść zwierząt, naskórki zwierząt, pierze ptaków, niektóre pokarmy itp.
Mechanizm reakcji alergicznej
Alergenem może być każda, nawet mikroskopijnej wielkości substancja białkowa - roślinna lub zwierzęca. (W medycynie używa się również synomimu - antygen). Wniknięciu alergenu do organizmu wyzwala silną akcją obronną układu odpornościowego. Uaktywniają się liczne komórki odpornościowe (limfocyty Th2). Wskutek oddziaływań międzykomórkowych mających na celu zniszczenie obcej substancji - czytaj alergenu - dochodzi do wystąpienia objawów choroby w tym narządzie, który zetknął się z daną substancją. Bezpośrednią przyczyną tych objawów jest obfite wydzielanie z wyspecjalizowanych komórek odpornościowych białek przekaźnikowych. Są to tzw. mediatory zapalenia - histamina, kininy, prostaglandyny, leukotrieny, tachykininy, cytokiny i in. i in. Zapalna reakcja alergiczna wywołuje objawy chorobowe: w błonach śluzowych nosa (wywołując katar sienny), błonach śluzowych oskrzeli i (astma!), w śluzówce przewodu pokarmowego (alergia pokarmowa i biegunki), na skórze ( pokrzywka, egzema, obrzek naczynioruchowy i in.), itp.
Przykłady typowych reakcji alergicznych w nosie, oskrzelach i jelitach
Przykładowo, błona śluzowa nosa podrażniona objawami stanu zapalnego reaguje wyciekiem wodnistej wydzieliny z nosa, swędzeniem i częstym odruchem kichania, tzw. salwami. Są to znane niektórym alergikom objawy kataru siennego. Towarzyszy temu często niemożność oddychania przez nos, światłowstręt, łzawienie oczu, zaczerwienienie twarzy, a niekiedy obrzęk górnej wargi. Mamy wówczas do czynienia z alergicznym nieżytem nosa lub katarem siennym.
Astmatykowi. histamina zmienia tak właściwości błony komórkowej, że do jej wnętrza dostaje się zbyt dużo jonów wapnia i sodu, co może wywoływać nadmierne skurcze mięśni okrężnych oskrzeli. Utrudnia to oddychanie i jest przyczyną dychawicy (astmy alergicznej).
Uczulona na alergeny pokarmowe błona śluzowa jelita cienkiego reaguje stanem zapalnym wywołującym biegunkę. Mamy wówczas do czynienia z tzw. alergią pokarmową. Uczulona na dany alergen skóra reaguje silnym rumieniem, swędzeniem lub pokrzywką, którą dobrze znamy z poparzenia się pokrzywą. Mówimy wówczas o atopowym zapaleniu skory. Ponadto w reakcji alergicznej pojawić się może złe samopoczucie -np. brak koncentracji, uczucie rozbicia, itp. objawy- wywoływane m.in. uwalnianiem przez układ nerwowy tzw. neuropeptydów.
(red)
